Rijkswaterstaat stelt bij ieder project, samen met het waterschap, zorgvuldig een waterstructuurplan op. Wij spraken met beleidsadviseur Henk Nobbe en beleidsmedewerker Paul Bronkhorst van Waterschap Vallei en Veluwe over de impact van de wegverbreding op het waterlandschap rondom knooppunt Hoevelaken. Want hoe voorkomen we bijvoorbeeld overstromingen in dit gebied, na uitvoering van de werkzaamheden?
Flessenhals
Henk: “Knooppunt Hoevelaken ligt op een gevoelige plek in het watersysteem. Alle beken die vanuit de Gelderse Vallei stromen, komen namelijk rond de A28 en de stad Amersfoort in een flessenhals samen. Bij hevige regenval overstromen de beken van nature. Je kan je dus voorstellen dat het knap lastig kan zijn om regenwater bij hevige buien via de stad naar de Eem te loodsen.”
Historisch weetje: de Grebbelinie
Wist je dat het waterbergingsgebied bij knooppunt Hoevelaken vroeger deel uitmaakte van de inundatiekommen van de Grebbelinie? De Grebbelinie werd in 1744 aangelegd om het land te beschermen tegen een inval. Door verschillende inundatiekommen in dit laaggelegen gebieden met behulp van water uit de Rijn onder water te zetten, hielden de Hollanders de vijand op veilige afstand.
Waterramp in 1998
Henk vervolgt: “In de winter van 1998 ging het mis. In deze periode vond namelijk de grootste piek in regenval tot nu toe plaats. Het gevolg? Het hele gebied rondom de flessenhals stond volledig onder water. Gelukkig is de schade beperkt gebleven, maar als gevolg hiervan werd wel de conclusie getrokken dat het gebied als waterberging moest dienen. De plannen voor de bouw van nieuwe woningen en bedrijven op deze plek konden gelukkig nog net op tijd worden teruggedraaid. Als dit niet was gebeurd, was er bij hevige regenval gegarandeerd schade ontstaan in het naastgelegen bebouwde gebied.”
/Waterberging%202_%20overstroomde%20gebied%20in%201998.jpg)
Het overstroomde projectgebied in 1998. De foto is genomen vanaf waar nu bedrijventerrein De Wieken ligt
Compensatie
Henk: “Het bergingsgebied dat bij knooppunt Hoevelaken ligt, is dus cruciaal voor de hele Gelderse Vallei. Met het aanleggen van de geplande extra rijstroken voor het project, neemt Rijkswaterstaat als het ware happen uit de waterberging. Als je dit niet goed compenseert, verstoor je het hele watersysteem. In combinatie met klimaatverandering kan dit zorgen voor overstromingen.” Paul vult aan: “Die compensatie moet er dus komen. Daarom zijn we op dit moment bezig met het vaststellen van gepaste maatregelen in het zogeheten waterstructuurplan.”
Voorbeelden van maatregelen
Paul: “Het waterstructuurplan is zo goed als af. Bij de maatregelen kan je denken aan de compensatie van graafwerkzaamheden binnen het bergingsgebied, de aanpassing van bermsloten langs de snelwegen en het meanderen van beken.” Henk: “Je kan het vergelijken met een badkuip waar je een hap uitneemt. Als je elders aan de kuip niets toevoegt, past er minder water in waardoor het bad overstroomt. En laat dat nou precies zijn wat we bij knooppunt Hoevelaken willen voorkomen.”