Vondsten uit verschillende tijden

De eerste stap volgens de AMZ-cyclus is een bureauonderzoek (2017 uitgevoerd).

Hierbij werd gekeken waar in het projectgebied archeologische vondsten worden verwacht. In het verleden zijn al vondsten aangetroffen rondom het project uit verschillende archeologische perioden. Vuurstenen uit de Prehistorie zijn gevonden bij Zielhorst Amersfoort. Bij Oud Leusden is een wachttoren en een grafveld ontdekt uit de Romeinse tijd en Vroege Middeleeuwen. Langs de A1 rijksweg zijn historische erven aangetroffen uit de Nieuwe tijd. Ook vondsten van de tweede wereldoorlog zijn met opgravingen gevonden zoals kazematten, loopgraven en kamp Amersfoort bij A28 Oud Leusden.

Veldonderzoek

Toch is er nog een groot deel van het wegtraject waar wegwerkzaamheden worden uitgevoerd wat mogelijk nog ongestoord is en nog meer archeologische resten bevat. Ook zijn door het archeologisch adviesbureau RAAP op verschillende locaties verspreid langs de A1, A28, in het knooppunt en ook op werkterreinen voor de bouw in totaal 1.646 boringen uitgevoerd in het veld in 2018. Met een handboor werd elke 40 meter gekeken. Op verschillende locaties werden ongestoorde bodems gevonden met een archeologische bodemlaag. Op deze locaties is vervolgonderzoek nodig.

Tweede Wereldoorlog

In grote delen van het projectgebied blijkt de bodem deels verstoord. Uit ervaring van de gemeente Amersfoort, blijkt dat onder de verstoorde bodem nog archeologische resten in de vorm van grondsporen aanwezig kunnen zijn. Daarom is in 2018 een aanvullend bureauonderzoek uitgevoerd. Dit is geen vast onderdeel van de AMZ cyclus. Ook is in 2019 een aanvullend bureauonderzoek uitgevoerd specifiek naar sporen uit de tweede wereldoorlog. In het projectgebied komt de de valleistelling voor, een verdedigingslinie die onder andere bestond uit een liniedijk met steunpunten en kazematten, tankgrachten en voorposten(linies). Daarnaast bevindt Kamp Amersfoort als een van de grootste verzamel- en doorvoerkampen van Nederland tijdens WOII zich in het projectgebied.

Proefsleuven

Als vervolg op het booronderzoek worden in 2021 op een groot aantal plaatsen (82 onderzoeksgebieden, circa 33 hectare) proefsleuven gegraven, op zoek naar mogelijk archeologische waarden in de bodem. Deze sleuven zijn verschillend van grootte 10 tot 20 meter lang, 2 tot 4 beter breed en 1 meter diep afhankelijk van het onderzoeksgebied. In totaal worden er ongeveer 250 van dit soort proefsleuven gegraven.

Betrokkenheid regio

Mocht er met de proefsleuven iets gevonden worden dan kijkt Rijkswaterstaat samen met de archeologische begeleidingscommissie of de vondst voldoende waardevol is om op te graven. Na opgraving is de vondst veilig gesteld en kan de locatie worden vrijgegeven voor wegwerkzaamheden. In de archeologische begeleidingscommissie zitten de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, gemeenten en provincies. Op deze manier is ook de regio nauw betrokken bij het archeologisch proces en kunnen zij advies geven.